Koren- oliemolen bekijken: Woldzigt

Bouwjaar: 1852
Type: 8-kante stellingmolen
Functie: koren- oliemolen
Inrichting: maalstenen en olieslagerij

De koren- en oliemolen "Woldzigt" is in 1852 gesticht door de landbouwers S.J. Datema en E.F. Aukema.

In tegenstelling tot de Zaanstreek, ziet men in het noorden en oosten van Nederland oliemolens meestal uitgevoerd
als gecombineerd bedrijf. Het olieslaan was campagnewerk van september tot mei. In mei gaan de koeien weer in de wei
en was er geen afzet meer voor lijnkoeken. Het korenmalen ging het hele jaar door.

Vroeger werden hoofdzakelijk lijnzaad (van de vlasplant) en kool- en raapzaad verwerkt. Lijnzaad leverde lijnolie,
voor het schildersbedrijf, en lijnkoeken voor het vee, terwijl kool- en raapzaad resp. voor consumptie en lampolie
werden gebruikt.

In 1902 werd de molen verkocht aan Jan Rietema te Leens, die hem tot 1919 exploiteerde, toen hij vertrok naar de
oliemolen te Tjamsweer bij Appingedam. De molen werd daarna eigendom van de coöperatieve olieslagerij en korenmalerij
Woldzigt G.A., die per 1 mei 1919 de molen in bedrijf bracht met de meesterknecht van Rietema, Jan Faber, als molenaar,
die er werkzaam is geweest van 1912 tot 1946, het jaar van zijn overlijden. In 1945 werd de Coöperatieve Zuivelfabriek
Roden-Zevenhuizen eigenaresse.

Zij stichtte hier voor haar leden een depot voor veevoeder en kunstmest. Op de molen was toen werkzaam Frederik van der
Velde, vanaf 1925 als medewerker bij Faber en die na diens overlijden in 1946 het werk alleen voortzette als
bedrijfsleider tot 31 oktober 1961.

Rond 1902 werd in de molen een Deutz-petroleummotor als hulpkracht geïnstalleerd voor de oliemolen. In 1906 werd deze
vervangen door een stoommachine. De graanmalerij bleef op windkracht aangewezen.

In 1919 toen de molen in handen kwam van de coöperatie kwam, werd de stoommachine verwijderd.

Nadat in 1941 het oliestaan is opgehouden, werd met de windmolen nog tot 1951 geregeld koren gemalen. Daarbij was een
aanzienlijke dagproductie van 5600 kg geen uitzondering.

De molen werd in 1970 eigendom van de toenmalige gemeente Roden, die hem in meteen in bruikleen gaf aan de stichting, genaamd
'Stichting olie- en korenmolen Woldzigt' te Roderwolde.

Artikel 2 van de stichtingsakte luidt:

Doel: De Stichting heeft ten doel het bevorderen en verzekeren van de instandhouding van de
molen 'Woldzigt' te Roderwolde. Zij streeft ernaar de molen in maalvaardige staat te doen brengen en
te houden, mede door deze regelmatig in werking te stellen of te doen stellen'.

In 1976 werd het molencomplex gerestaureerd.

De molen is volledig bedrijfsvaardig. Naast de kollergang en en de 2 steenkoppels (één koppel heeft onderaandrijving), heeft
de molen ook een voorslag en een naslag.

In één van de zijvleugels bevindt zich het Nederlands Graanmuseum,
waarin allerlei zaken zijn ondergebracht, die betrekking hebben op de teelt van granen en oliehoudende zaden, zowel in vroegere tijden als tegenwoordig.