Korenmolen bekijken: De Traanroeier

Bouwjaar: 1902
Type: 8-kante stellingmolen
Functie: korenmolen
Inrichting: 2 koppel maalstenen

Molen 'De Traanroeier' is een in 1902 als korenmolen gebouwde achtkante hovenkruier met stelling die een tijd dienst deed voor elektriciteitsopwekking voor het eiland Texel.
Zowel vanuit zee als vanaf de landzijde gezien, bepaalt hij door zijn forse afmetingen in sterke mate het gezicht op Oudeschild.

Al in 1363 werd er een standerdmolen - ongetwijfeld een korenmolen - op Texel gebouwd. Uiteraard is het aantal korenmolens gezien de geringe bevolking van het eiland in de loop der tijd nogal beperkt geweest. In 1814 waren er drie korenmolens en twee pelmolens. De twee pelmolens en een van de korenmolens stonden bij Den Burg. Verder was er een korenmolen bij Den Hoorn en tussen De Waal en Oosterend.

Voorzover bekend heeft te Oudeschild in het verleden nooit een korenmolen gestaan. Wel werd er in 1895 aan Arie Dros Albertsz. vergunning verleend om in deze plaats op het havenland nabij de haven een stoomgraanmaalderij op te richten. Deze was niet alleen bestemd om graan te malen maar ook ingericht voor het snijden van zeegras, het fabriceren van houtwol en het breken van veekoeken.

In 1902 kreeg een ander bedrijf, de firma Dros en Co., vergunning tot het oprichten van een molen, welke uitgerust zou gaan worden met drie koppels maalstenen en een inrichting om voederkoeken te breken. Nog in hetzelfde jaar werd de voor sloop verkochte Zaandamse pelmolen 'De Traanroeier' afgebroken en door de Zaanse molenmaker Klaas Kuyper te Oudeschild herbouwd.

De windbrief van 'De Traanroeier' was gedateerd 27 mei 1727, zodat hij omstreeks dat jaar te Zaandam-oost zal zijn gebouwd.

De in 1935 buiten bedrijf gestelde molen werd in 1942 met sloop bedreigd. Om dit te voorkomen werd hij in 1943 door de gemeente Texel aangekocht, waarna herstelwerkzaamheden werden uitgevoerd. Aan het eind van de tweede wereldoorlog is de molen nog weer in bedrijf geweest, maar spoedig daarna buiten bedrijfsgesteld. In de jaren vijftig bleek hij echter alweer aan restauratie toe te zijn. Dit leidde tot de in 1963 uitgevoerde grote restauratie, waarbij de molen tevens als proefobject geschikt werd gemaakt voor de opwekking van elektriciteit. Regelmatig was de molen volautomatisch en regelmatig in bedrijf. Ook heeft hij toen zijn vroegere Zaanse naam herkregen.

De molen is sinds begin 2000 aan de vooravond van een grote restauratie in eigendom bij de "Stichting tot behoud van molen De Traanroeier"

Tijdens deze restauratie werden de voorzieningen voor de electriciteitsopwekking, die een handmatige drijfsuitvoering belemmeren, verwijderd en zijn er weer 2 maalkoppels met nieuwe kunststenen opgesteld.